L'Escòla en Catalan e en Occitan en Aran.

Las associacions d’ensenhaires del Principat de Catalonha, del País Valencian e de las Illas Balears manifestaràn amassa a Barcelona lo 14 de junh per l’escòla en catalan, e en occitan en Aran *Los atacs qu’a recebut la lenga catalana dins l’escòla pendent los darrièrs ans an fach que la comunautat dels ensenhaires dels Païses Catalans s’organize eficaçament. Cada territòri a respondut als atacs coma a pogut tre qu’èran arribats. Mas ièr, las tres principalas associacions coordenairas educativas que defendon la lenga dels Païses Catalans s’amassèron. *Sèm l’Escòla (Somescola, Principat de Catalonha), Escòla Valenciana (País Valencian) e l’Assemblada dels Ensenhaires de las Illas Balearas faguèron ièr lo primièr acte conjonch per l’escòla en catalan en s’amassant a Barcelona. Las tres principalas coordinacions civicas e educativas dels Païses Catalans revendiquèron amassa lo drech dels enfants del Principat e de Catalonha Nòrd, del País Valencian e de las Illas Balearas a recebre l’educacion en lor lenga pròpria. *Se faguèt tanben una crida conjoncha a la mobilizacion convocada per Sèm l’Escòla pel 14 de junh que ven a 18h a Barcelona (vidèos), que i reclamaràn la defensa de l’escòla catalana e lo drech de decidir lo modèl educatiu. *Las 43 associacions que se coordenan dins Sèm l’Escòla fan una crida a protegir lo modèl catalan d’escòla contra una menaça imminenta: la senténcia del Tribunal Superior de Justícia de Catalonha que, lo 2 de junh, pòt començar d’impausar una quòta lingüistica de 25% en espanhòl dins las escòlas catalanas se solament un sol escolan o demanda. *Sèm l’Escòla fa evident que mancan pauc de jorns per que los tribunals pòscan escafar lo modèl educatiu catalan e aranés, en menaçar l’immersion lingüistica dins las escòlas en catalan, e en occitan en Aran. E mai se s’agís d’un modèl de succès reconegut internacionalament, las Corts espanhòlas meton en dangièr un sistèma educatiu decidit per las quitas associacions de professors e aprovat pel Parlament de Catalonha.

Els Ensennhaires de Lenga e Cultura d'Òc

Perfil de Federacion dels Ensenhaires de Lenga e Cultura d'Òc (FELCO) Creada en 1987, la Federacion d’Ensenhaires de Lenga e Cultura d’Òc (FELCO) regropa las Associacions academicas d’ensenhaires d’occitan (CREOs, AELOC per Ais-Marselha e APLR per Niça) de l’Educacion Nacionala francesa. Aquelas associacions son dobèrtas a tota persona que trabalha per la transmission de la lenga e la cultura occitanas, de la mairala a l’universitat. La FELCO es membre de la FLAREP (Fédération des langues régionales dans l’enseignement public) que regropa las associacions de parents e d’ensenhaires de lengas “regionalas” de França a l’escòla publica e de l’APLV (Association des Professeurs de Langues Vivantes), que defend la pluralitat de las lengas ensenhadas e la qualitat pedagogica de lor ensenhament.

En Aran se presentèt la Societat Civila Aranesa (SCA)

Cal dire, bèl primièr, qu’es estonant que qualqu’un gause, mejançant aquel nom, assumir la representacion de la societat civila aranesa reala, qu’es fòrça granda, variada e plurala. *La segonda causa que tira l’atencion es l’estonant interès que, subitament, a desvelhat la Val d’Aran demest las filas del nacionalisme espanhòl.Nos congratulam per aquel interès, qu’èra fins ara nul, mas podèm pas evitar de nos demandar s’aquel interès inedit aurà quicòm a veire amb lo procès sobeiranista catalan. *Perque, ailàs, cal soslinhar que lo sol objectiu de la nòva entitat SCA es de separar los araneses del procès sobeiranista catalan e d’evitar que la Val d’Aran pòsca far partida d’un possible estat catalan sobeiran. Dos faches de la presentacion nos estonèron. *En primièr luòc, tot l’acte foguèt fach en lenga espanhòla, un fach curiós se prenèm en compte que se pretendiá defendre l’identitat aranesa envèrs una supausada menaça catalanista. *Lo segond fach es la contradiccion absoluda de l’acte: los meteisses que vòlon pas que Catalonha aja drech de decidir lo sieu futur vòlon que la Val d’Aran aja drech de decidir se vòl quitar Catalonha. Que demoram? O, en estirant lo fil, l’entitat SCA e vòl tanben que la rèsta d’Occitània pòsca decidir liurament son futur politic? Avèm lo pressentiment que non. *Çò segur es que seràn los araneses que decidiràn lor futur. Cal pas qu’o diga cap d’entitat nacionalista espanhòla amb un aire paternalista e neoimperialista. Lo quite president catalan, coma la majoritat dels partits catalans, an explicat que la Val d’Aran obtendrà totjorn çò meteis que Catalonha a volgut per ela meteissa. *E, de fach, aquela idèa es ja una realitat: lo Parlament de Catalonha aprovèt fa qualques ans l’oficialitat totala de l’occitan en tota Catalonha, e quitament aprovèt lo drech d’autodeterminacion d’Aran. S’a mostrat qualque interès per l’aranés lo Congrès dels Deputats espanhòl? Non. S’a demostrat qualque còp, lo govèrn espanhòl, qualque interès per la lenga e la cultura d’Aran? Pas jamai. *Los araneses decidiràn, quand serà lo moment, se vòlon acompanhar Catalonha en son camin o se vòlon demorar en Espanha. Caldrà solament que pensen ont auràn mai de garentidas de preservacion de lor identitat.

Per qu' "Aran no rompa pas amb Espanha"

Se presentèt dissabte passat, a l’ostalariá Tuca de Vielha, la Societat Civila Aranesa (SCA), l’entitat “sòrre” de la Societat Civila Catalana (SCC) qu’amassa de personas e de collectius unionistas espanhòls opausats a l’independéncia de Catalonha. *Participèron a l’acte qualques dirigents de l’SCC amb de representants politics d’Unitat d’Aran e del Partit Popular.Dins lo manifèst constitutiu, entitolat “Per rompre pas”, la Societat Civila Aranesa revendica que la Val d’Aran es “un exemple de convivéncia a respècte de la diversitat”. *Pr’amor d’aquò, defend que lo país occitan “deu demorar restacat a Catalonha, a Espanha e a Euròpa, per ajudar a melhorar los assemblatges entre caduna d’elas, a partir del respècte de las leis e de la democracia”.L’entitat es formada per “de personas notablas de la societat aranesa, preocupadas pels efièches socials, economics e politics que lo procès independentista catalan pòsca generar demest los ciutadans”. *An anonciat qu’organizaràn d’activitats conjonchas amb l’SCC e que partejaràn las ressorsas.Lo president de l’SCC, Josep Rosiñol, soslinhèt que las doas entitats “partejan las meteissas inquietuds e chepics” e que naisson en de procèsses “parallèls”, çò que reafirmèt la coordenaira de la plataforma aranesa, Maria Teresa Vidal, que remembrèt qu’en cap de cas d’agís d’una “filiala” mas d’una entitat “sòrre”. *Naissèm de la man de l’SCC. Dins una societat normala, deurián pas existir de plataformas d’aqueste tipe. Mas sèm arribats a un nivèl de crispacion que capvira la realitat. Los araneses nos podèm pas veire dins la situacion de causir se nos volèm separar d’Espanha”.

Signatures independéncia de Catalonha e Aran

Arremassada de signatures entara independéncia de Catalonha en Les.Era ANC que vò forçar ath Parlament que declare era independéncia de Catalonha e Aran s’eth referendum non ei possible, per mejan deth dret internacionau de peticion *Deman dimenge, se harà ua auta arremassada massisa de peticions dera campanha “Signa un vòte entara independéncia” en Aran. S’agís d’arremassar signatures entath nomentat Dret de peticion. Aqueth dret, arreconeishut pes tractats internacionaus e tanben per article 29 dera Constitucion espanhòla, permet qu’es persones, de faiçon individuau o collectiua, e poguen hèr peticions d’interés collectiu o generau a quina institucion publica que sigue, administracion o autoritat. *Damb aquera campanha, era Assemblada Nacionau Catalana (ANC) que demanarà ath Parlament de Catalonha que s’amie a tèrme eth referendum, e se fin finau non se pòt hèr, se declare era independéncia de Catalonha e Aran. Es signatures que s’arremassaràn ena hèira de primauera de Les. Es occitans que viuen en Estat Francés be pòden tanben anar a signar, maugrat que eth sòn vote e compdarà solament coma sosten

Un jove es mórt espotit er per una escultura de Joan Pau II

Lombardia: un jove es mòrt espotit per una escultura de Joan Pau II Marco Gusmini, un jove de 21 ans, moriguèt dijòus passat après èsser espotit per un crucifix erigit en onor del papa Joan Pau II dins la vila de Cevo (Lombardia). Segon çò que rapòrta la BBC, que consulta los mèdias italians, Gusmini moriguèt sus lo còp del temps qu’un autre òme foguèt menat a l’espital. Lo crucifix casut commemorava la vesita del papa Joan Pau II en 1998. Fasiá 30 mètres de nautada e tombèt pendent una ceremònia prèvia a la canonizacion de Joan Pau II, que dimenge passat foguèt declarat sant amb Joan XXIII, al Vatican. L’escultura, òbra d’Enrico Joc, èra una granda crotz corbada que teniá una estatua de pèira de Jèsus Crist de 600 quilos, fixada a la partida superiora.

Lo Jornalet integralment en Occitan e en Europa

Lo Jornalet s'agís del primièr jornal digital escrich integralament en occitan e pensat pels occitans. La tòca es de far un esplech jornalistic e informatiu per explicar tot çò que fa l'actualitat en Occitània e en Euròpa, en donar una plaça a totes los vejaires possibles e dobèrt a la participacion extèrna per favorir que lo Jornalet.com siá un esplech util e prèp. Volèm que se n'apròprien totes los agents que participan a la vida sociala, politica, educativa, esportiva e culturala del país. *Lo Jornalet.com publica de nòvas cada jorn, de diluns a dimenge, totes los jorns de l'annada. Al delà de novèlas generalas, publica de reportatges e d'entrevistas d'elaboracion pròpria, totjorn restacadas al país. Lo Jornalet.com publica tanben d'opinions divèrsas per donar la paraula a totas las regions del país e tractar las questions qu'an un interès especific (rugbi, lenga, politica, musica, eca). Amb lo temps i aurà de mai en mai de plaça per las rubricas extèrnas e a la participacion dels legeires. *Cal dire que lo Jornalet.com es pas un projècte ni politic ni institucional, mas nascut per iniciativa de qualques jornalistas que pensam qu'es arribat lo moment qu'Occitània aja un jornal pròpri e modèrn, dins la lenga del país, amb vision occitana e amb vocacion jornalistica. La soleta pretension es de far un esplech informatiu e de debat per enfortir l'espaci occitan de comunicacion. *La populacion occitana a accès a un molon de mèdias pensats e elaborats d'una autra vision del mond, la francesa, e cal bastir de mèdias especifics per la vision occitana. Volèm soslinhar que lo jornal es pas somés a cap de subvencion publica ni politica, mas s'es finançat exclusivament per la publicitat.

Cauma Educatuva dins l'Estat espanhòl (2014)

Los ensenhaires manifestèron dijòus passat contra la lei de reforma educativa, impulsada pel ministre Wert *De milièrs d’ensenhaires e d’estudiants manifestèron dijòus passat per tot l’Estat espanhòl contra la reforma educativa (LOMQE segon sa sigla en espanhòl), impulsada pel ministre José Ignacio Wert, dins l’encastre d’una jornada de cauma generala dins las escòlas, los collègis e las universitats. Aquela cauma aguèt un seguiment màger segon los sindicats, e un seguiment mendre segon las administracions. *Las manifestacions foguèron nombrosas (250 000 personas a Madrid e 170 000 a Barcelona). Per totas las vilas de l’estat, marchèron de mond de totes los atges en vestissent una camiseta jauma coma simbòl de l’escòla publica. En Aran, las protèstas se debanèron davant l’Escòla Garona e l’Institut d’Ensenhament Segondari d’Aran: revendiquèron que non s’apliquèsse la lei del ministre Wert e manifestèron tanben contra las reduccions budgetàrias del govèrn de Catalonha dins l’ensenhament. L'IMMERSION EN OCCITAN EN PERILH EN ARAN *La lei, qu’ara deu passar lo vòte del Senat, establís que l’espanhòl es la sola lenga veïculara dins tot l’Estat espanhòl, crèa d’examens d’avaloracion centralizats a Madrid en fin de primària e segondària e redusís lo poder de las associacions de parents d’escolans. *Las matèrias restacadas a las lengas dichas cooficialas (occitan, catalan, galèc e basco) se considèran de matèrias d’especializacion opcionalas. Lo PP argumenta que sa lei vòl “esclarzir que lo castelhan pòt pas èsser expulsat ni mesestimat dins lo sistèma educatiu”. Mas se s’aplica aquela lei, perdrem l’immersion en aranés dins las escòlas d’Aran. *Al delà, los ensenhaires denóncian que s’agís d’una lei “centralista, classista e mercantilista” que promòu la privatizacion de l’educacion.

Lo ligam TGV de Catalonha amb Occitània

Espanha a pas encara autorizat lo ligam TGV de Catalonha amb Occitània *Occitània e Catalonha son pas encara ligadas amb TGV per una qüestion politica. La connexion dirècta per tren rapid entre Barcelona e París, via Narbona, Besièrs, Montpelhièr, Nimes e Valença, sens de correspondéncias, es tecnicament alestida mas lo govèrn espanhòl balha pas son autorizacion per la metre en marcha, segon lo conselhièr de Territòri e Sostenibilitat de la Generalitat de Catalonha, Santi Vila. *Esperi que serà una realitat dins las setmanas a venir pr’amor que tecnicament tot es al ponch perque s’agís solament d’una qüestion politica d’autorizacion”, çò diguèt Vila ièr de matin a Catalonha Ràdio. Al delà, lo conselhièr catalan diguèt que per el es “chocant que lo govèrn de l’Estat [espanhòl], que se vanta d’èsser liberal e modernizador, dins las accions que vertadièrament permeton liberalizar e modernizar siá totjorn talament pauruc. *Aquela linha de TGV connecta Madrid, Barcelona, Girona, Figueres, Perpinhan, Narbona, Besièrs, Montpelhièr, Nimes, Valença e París, mas a l’ora d’ara cal far la correspondéncia a Figueres, ont cal quitar lo tren espanhòl per ne prene un de francés.

Lo catalan Manuel Valls,coma primièr Ministre.

La granda esperança del socialisme francés, l’òme que deviá salvar Hollande de la davalada electorala, lo politician cridat a ocupar los estaments mai nauts de la politica francesa, sembla d’aver començat mal.D’efièch, lo catalan Manuel Valls a iniciat son accion coma primièr ministre amb una seguida de retalhadas budgetàrias e socialas que, vist amb un pauc de distància, lo fan mai pròche de Nicolas Sarkozy que de sos camaradas del Partit Socialista. *Pauc de temps après prene possession de la carga,Manuel Valls dictèt de mesuras encaminadas a estalviar 50 miliards d’èuros. En parallèl, lo nòu primièr ministre vòl aplicar de reduccions dels impòstes per las entrepresas d’una valor de 30 miliards d’èuros per las far mai competitivas. Cal pas èsser licenciat en sciéncias economicas per veire qu’aquelas mesuras son pas, precisament, progressistas. De fach, aquel nòu apròchi restrictiu a alucat totas las alarmas del PS, un partit ont s’atròba que fòrça militants considèran que Valls es pas, justament, un ortodòxe d’esquèrra. Òm pòt pensar que, per far aquela sòrta de politica fiscala, benlèu caliá pas traire l’UMP del govèrn francés. E cal ramentar que Valls, malgrat sas originas catalanas progressistas, se mòstra desfavorable a la promocion de las lengas minorizadas. Al delà de tot aquò, lo fach d’aprovar Ségolène Royal coma ministra de l’ecologia sembla qu’es pas tanpauc una reüssida de Valls, e mai s’al començament qualques analistas o interpretèron coma un còp d’efièch. Royal es pas intrada dins lo sieu ministèri, justament, amb calma e discrecion. Las cronicas jornalisticas indican qu’a dictat una seguida de mesuras que son estadas plan mal aculhidas pels foncionaris del Ministèri de l’Ecologia. Le Point a publicat que la “Dòna de Fèrre” de Peitau se desplaçarà dins los corredors del ministèri precedida d’un uissièr que l’anonciarà, de tal biais que lo personal se deurà levar a son passatge. Cresiam que França èra una republica, mas sembla que tornan las formas monarquicas. Lo fach que siá l’èx-companha d’Hollande multiplica l’interès mediatic e social, e de talas decisions prejudícan tant Hollande coma lo primièr ministre que l’a aprovada.