Er Os Brun protagonize...enes Pirinèus (2012)

-Aguest ivèrn-

Er os brun protagonize dues naues parts pendent enes Pirenèus

 

Eth 75% d'ossi neishudi enes darrèri 15 ans en aguesta zòna son hilhs deth madeish mascle.Er os brun a protagonizat un minim de dues naues parts pendent aguest an enes Pirenèus, un ena Val d'Aran e aute en Pallars Sobirà, si bé encara no se sap eth nombre de cries neishudes, qu'oscille normaument entre un e tres ossardets.

 "Sabem que son aciu mès encara no auem era fòto", a indicat en ua entrevista damb Europa Press eth director de Servicis de Biodiversitat e Emparança des Animaus dera Generalitat, Jordi Ruiz, qui a precisat qu'ei a compdar de junhsèga quan ei possible observar es mairs damb es sues cries en entorn.

Es expèrts calculen qu'actuaument abiten enes Pirenèus uns 30 ossi, toti eri descendents des ueit plantígrads eslovens --sies femelhes e dus mascles-- qu'an estat desliuradi eth 1996, 1997 e 2006, e dempús era mòrt des darrèri autoctòns ja sonque demore un os híbrid des dues poblacions.
  
En nuclèu entre Navarra e Osca suberviuen dus mascles isoladi, mentre qu'ei ena zòna que va d'Aragon ena Cerdanya --damb eth vessant francés-- a on se concentre eth celh dera poblacion, en un sector qu'aucupe 180 quilomètres de longitud per 30 quilomètres de latitud.

De hèt, des deth començament deth programa de reintroduccion hè 15 ans, an neishut mès d'ua vintea d'ossi, e s'a era certitud que coma minim eth 75% son hilhs de Pyros, eth mascle qu'arribèc eth 1997, que s'a aparellat successivament damb tres femelhes.

Eth 25% restant no ac sabem. Poderie èster que tanben", a explicat Ruiz, ja qu'es ossi neishudi en aguest temps encara no s'an reprodusit, un des mascles desliuradi no a artenherut aparellar-se, ua femelha tanpòc, e dues femelhes mès an mòrt, elements qu'a potenciat eth domeni de Pyros sus eth terren.

 "Ara madeish no auem un problèma genetic", a indicat Ruiz, si bé oc a arreconeishut que pòt existir un certan risc en futur en el cas qu'era tendéncia se mantengue coma enquia ara.

 De hèt, tot i era expansion der os, Ruiz a numerotat en uns 5.600 èuros ar an es sòs que còste compensar es atacs e mòrts d'oelhes que se produsissen cada an --ua mejana de 16 caps de bestiar--, en ua tendéncia ara baisha que, parallèlament, son plan mens sòs deth quau pòt generar er os en sectors coma eth torisme.

Demanat sus era possibilitat que se produsisquen naues desliurances d'ossi e refortilhar atau era variabilitat genetica dera espècie, Ruiz a precisat qu'era prioritat dera Generalitat ei auer era complicitat deth territòri e era sua participacion.

"Era tornada des ossi damb beneficis e sense perjudicis ei ben vist", a resumit, si bé dempús auer melhorat plan ena coexisténcia damb es guanhadors ara cau començar a generar lòcs de trabalh e economia relacionada damb er os, a apuntat.