Ena Val d'Aran cremar eth Haro o eth Taro

Anèt qu’auràn lòc per tota Occitània es hèstes de Sant Joan damb eth huec coma principau protagonista. Ena Val d’Aran, en Les e en Arties, se conserve era tradicion de cremar eth Haro, o eth Taro, ena net mès cuerta der an. Eth Haro, nomentat Taro en Arties, ei un tronc d’auet quilhat que serà cremat aguest ser en escadença dera net de Sant Joan. *En Les, pendent tot er an que se debanen hèstes populares ar entorn de tot eth procès tà premanir eth Haro: era davalada, era shasclada e era quilhada. Totun, era cremada que se harà anet ei eth moment mès especiau. Dempús dera benediccion deth brandon, e de cantar “aqueres montanhes que tan nautes son”, que s’aluque eth Haro. Ath sòn torn que i baren es halhèrs en tot hèr virar halhes alucades de pèth de ceridèr. Dempús se dance ath torn deth brandon enquia qu’ei completaments cremat. Es dançaires, damb es vestits tradicionaus, que baren rondèus, borrègues, corrandes, gigues e d’autes dances deth país. *En Arties, un viatge eth Taro ei alucat, se lo hè quèir per tèrra e se passege per toti es carrèrs deth pòble. Es joeni que sauten per dessús des ahlames. Fin finau, eth brandon se pòrte en çò deth baile, qui lo deu amortar en tot convidar a béuer ara gent que hestège. S’agís d’ua tradicion millenària que se cristianizèc, mès damb origines que se placen en ua tradicion celtica. Era legenda que ditz qu’en crear-se eth Mond, un holet nomentat Erulet siguec arrefusat tant en cèu coma en lunfèrn pr’amor qu’ère plan marrit. Eth holet demorèc atrapat ena Val d’Aran. Tre aqueth moment es vesins escampen es lacets alucadi deth Haro o deth Taro per carrèrs e camins, e baren ath sòn ath torn, entà hòrabandir aguest mau esperit.Aquera tradicion qu’ei tanplan fòrça viua en d’auti endrets de Gasconha.